Pišu: Milovan Marković, Aleksandar Novović
Evropocentrične, pro-rasističke izjave većeg dijela političara, te prateći medijski narativ i kontradiktorna migraciona politika zapadnih zemalja, s jedne strane, bermudski su trougao sudbine migranata i izbjeglica sa Bliskog Istoka, dok, s druge, topla dobrodošlica izbje(g)licama ,,malo evropskijeg“ porijekla i svjetlije puti.
Dok se sada svi ,,lome” ko će, što prije i pošto-poto, prihvatiti ukrajinske izbjeglice, kad su u pitanju migranti sa Bliskog Istoka – to nije bio slučaj.
Granice članica EU – potencijalna (dječija) groblja
Prema prošlogodišnjem izvještaju organizacije ,,Save the children”, ,,veće kontrole granica, naročito intezivirane od 2015. godine, dovele su do porasta nasilja i drugih oblika kršenja ljudskih prava i prava djece”. Zato su, kako su istakli iz ove organizacije tada, spoljne granice EU – u Grčkoj, Španiji, Italiji, Austriji, Sloveniji, Hrvatskoj i, uopšteno, na Balkanu – postale potencijalna groblja.
,,Postupci koji su prije nekoliko godina bili nezamislivi, kao što su podizanje bodljikavih žica na granicama, ilegalna protjerivanja koja sprovode snage bezbjednosti postale su sasvim normalna stvar”, stoji u izvještaju ,,Save the children”.
,,Za samo posljednjih par mjeseci 2021. godine 1600 ljudi, među kojima na desetine djece, nestalo je ili umrlo u Sredozemnom moru dok su pokušavali da se domognu Evrope”, zabrinuto su konstatovali iz ove organizacije.
Međutim, s druge strane, nedavni vojni napad Rusije na Ukrajinu, pored mnogo čega ostalog, dodatno je ogolio odnos Evrope prema nebijelim migrantima.
Tako korisnici društvenih mreža, sve češće i masovnije, upozoravaju na retoriku medija, novinara i političkih zvaničnika tzv. Zapadnog svijeta – kada su u pitanju dvostruki standardi – u pristupu analizi krize u Ukrajini, ali i još više izražavaju čuđenje kako se takvo nešto moglo desiti ,,civilizovanoj” naciji, ,,na tlu Evrope”, među ,,bijelim ljudima”.
Mediji i diskriminatorski jezik prema nebijelim migrantima
Najviralnija izjava na internetu, svakako, bio je komentar dopisnika ,,CBS News-a” iz Kijeva, Charlie D’Agata, koji je u petak izjavio da: ,,ovo nije mjesto, uz dužno poštovanje, kao što je Irak ili Afganistan – gdje sukobi traju decenijama. Ovo je relativno civilizovan, relativno evropski – moram da biram riječi veoma pažljivo – grad, gdje se to ne bi očekivalo, ili se ne nadaš da će se to desiti.”
Ovakvi komentari D’Agate-a su naišli na osude na društvenim mrežama, pri čemu su brojni korisnici konstatovali da ovakva izjava ,,doprinosi dodatnoj dehumanizaciji nebijelih, neevropskih ljudi koji pate u drugim sukobima, a među kojima su mnogi čekali pred zatvorenim granicama Evrope i evropskih država”.
Kako javljaju mediji, D’Agata je kasnije uputio izvinjenje, rekavši da, ,,na neki način, žali zbog svoje izjave”.
Ovu izjavu i mnoge vezane, na društvenoj mreži ,,Twitter”, dobro je primijetio i javnosti predstavio novinar ,,Mint press-a”, Alan MacLeod, koji je izvukao cijeli niz.
Interesantan nastup desio se i u petak kada je ,,Sky News”, u vrlo ohrabrujućem tonu, emitovao video na kojem građani Dnjepra prave molotovljeve koktele.
Pored sulude činjenice da goloruki građani imaju ,,podršku” zvanične Ukrajine da, posle par dana ,,obuke”, stanu pred naoružane ruske vojnike, imamo situaciju da zapadni mainstream mediji afirmativno i glamurozno pričaju o Molotovljevom koktelu, stvarajući sliku o aktivnostima građana koji se opiru invaziji praveći molotovljeve koktele.
Komentara na ovu temu bilo je mnogo, od čega se izdvojio jedan na pomenutom Twitter-u.
,,Da se radi o tamnoputim ljudima iz Jemena ili Palestine označili bi ih kao teroriste koji zaslužuju američko-izrealsko ili saudijsko bombardovanje”, ocijenio je Billow Kerow, korisnik Twittera.
Ovaj fenomen se nastavlja u subotu kada je ,,BBC ugostio bivšeg zamjenika državnog tužitelja Ukrajine, Davida Sakvarelidzea.
,,Ovo je veoma emocionalno za mene, jer vidim Evropljane sa plavom kosom i plavim očima kako se ubijaju svaki dan Putinovim raketama i njegovim helikopterima i njegovim raketama”, rekao je Sekvarelidze.
Voditelj BBC-ja je na sve izgovoreno odgovorio da ,,razumije i poštuje tu emociju”…
Na najgledanijem francuskom kablovskom kanalu, ,,BMF TV”, novinar Philippe Corbe je, prilikom izvještavanja sa terena, istakao da ,,ovdje ne govorimo o Sirijcima koji bježe od bombi sirijskog režima koji podržava Putin, već govorimo o Evropljanima koji bježe u autima koja izgledaju kao naša, da spasu svoje živote…”
Evropocentrizam se, flagrantno, vidi i u tekstu britanskog novinara Daniel Hannana koji je, u svom članku u Telegraph-u, napisao da se rat više ne dešava na ,,siromašnim i udaljenim populacijama”.
,,To su prosperitetni ljudi srednje klase. Ovo očigledno nisu izbeglice koje pokušavaju da pobegnu sa Bliskog istoka… ili sjeverne Afrike. Izgledaju kao bilo koja evropska porodica u kojoj biste živeli u susedstvu“, riječi su reportera Al Jazeera, Peter Dobbie
Vodeći se gotovo istovjetnom logikom, sličan ,,trend“ nastavlja se i na crnogorskom medijskom prostoru gdje su, svjedoci smo, pojedini mediji osvanuli sa zastavom Ukrajine na naslovnici, ali to nije bio slučaj i sa zastavama država koje su trpjele istu ili sličnu agresiju od strane zapadnih sila; te tako nismo bili u prilici da vidimo, na primjer, Avganistansku, Sirijsku, ili Palestinsku zastavu na naslovnici domaćih medija.
Vjerovatno cijelu ovu retoričku histeriju najbolje rezimiraju riječi Michael Knowles-a, američkog konzervativnog političkog komentatora, pisca i TV voditelja koji ukrajinsku krizu vidi kao sukob ,,civilizovanih nacija“. Takođe, britanski Telegraph, odnosno novinar Daniel Hannan, piše o napadu na civilizaciju čija personifikacija je evropska zemlja.
,,Upravo mi je palo na pamet da je ovo prvi veliki rat između civilizovanih nacija u mom životu”, napisao je Knowles na svom Tvitter profilu.
Mnogi na društvenim mrežama su reagovali na ovakav stav podsjećajući da su današnji Irak i Sirija kolijevke civilizacije, pitajući se da li su bile ovakve reakcije u zapadnom medijskom narativu kada razarani: Bagdad, Damask, Tripoli, Bengazi, Kabul…!?
I političari na latentnom white supremacy kursu?
Poput evropocentričnog (i diskriminatorskog) izvještavanja zapadnih medija, ni evropski političari nisu zaostali u ,,favorizovanju“ evropskih odlika i karakteristika ukrajinskih žrtava i izbjeglica. Kako prenosi ,,Al Jazeera”, mnogi zapadni političari su izrazili podršku namjeri da se otvore granice ukrajinskim izbjeglicama – koristeći izraze kao što su ,,intelektualci” i ,,Evropljani” – za razliku od jezika koji se koristi u slučaju izbjeglica sa Bliskog istoka, iz Centralne Azije i Afrike.
S tim u vezi, izdvaja se izjava Jean-Louis Bourlanges-a, zastupnika francuskog parlamenta, koji je za medije izjavio da će ukrajinske izbjeglice biti ,,imigranti visokog kvaliteta, intelektualci, koje bismo mogli iskoristiti”.
Nije prvi put da zapad ima i ovakvu vrstu ,,računice“ i benefita od ratova na ,,periferiji“ jer, svjedoci smo koliko je jeftine, visokokvalifikovane radne snage iz razorene Jugoslavije otišlo na taj isti Zapad, ,,trbuhom za kruhom“.
U trci za ,,lentu diskriminatora” nije zaostao ni Kiril Petkov, premijer Bugarske koja je članica Evropske Unije. On je, prije nekoliko dana, osvrćući se na situaciju u Ukrajini dao izjavu za medije u kojoj je ustvrdio da ,,ovo nisu izbeglice na koje smo navikli. To su Evropljani, inteligentni, obrazovani ljudi, neki su IT programeri…ovo nije uobičajeni izbeglički talas ljudi nepoznate prošlosti. Nijedna evropska država ih se ne plaši“.
OD Palestine do Ukrajine – Crowdfunding za naoružanje?
Interesantno je da, pored vidljivog afirmisanja izrade Molotovljevih koktela od strane civila – uvučenih u ratni konflikt – na društvenim mrežama vidljivo je i prikupljanje sredstava za pomoć u oružju ukrajinskim građanima, ili, pak, vojnim i paravojnim formacijama. Ono što je definitivno jeste da je u pitanju svojevrsni, otvoreni crowdfunding bez presedana u ,,civilizovanom svijetu“.
Naime, jasno je ko u Evropi i zapadnom svijetu smije finansirati bilo kakve aktivnosti i infrastrukture vezane za oružane, vojne ili paravojne formacije. Ovakav talas sakupljanja sredstava – od strane civila – iako se može opravdati odbranom od agresora i rata, ipak bi morao da prođe kroz rigorozniji standard, pogotovo ako imamo u vidu dosadašnju praksu gdje je ista vrsta organizovane pomoći bila zaustavljena kada u pitanju pomoć Palestini.
,,Sviđa mi se kako ljudi bukvalno crowdfundaju ukrajinsku vojnu opremu na mreži. Mojim pretplatnicma se odbijaju PayPal donacije zbog upotrebe reči „Palestina“ ili „Sirija“. Ako ste skupili novac za palestinski otpor, bili biste stavljeni u zatvor”, napisao je na svom Twitteru Richard Medhurst, nezavisni novinar i emiter koji pokriva američku politiku.
Mađarska, Poljska i Češka – primjer primjene dvostrukih aršina u migracionoj politici
Da je primjena dvostrukih aršina u migracionoj politici standard u pojedinim zemljama EU najbolje, svojim odnosom, po/dokazuju Mađarska, Poljska i Češka.
Poljske granice je do sada, kazao je zamjenik poljskog ministra unutrašnjih poslova i administracije Pavel Šefernaker, prešlo preko 100.000 ukrajinskih građana. To nije bilo omogućeno hiljadama ljudi, uglavnom iz Iraka, Sirije, Jemena, koji su se od ljeta 2021. godine nalazili na granici između Bjelorusije i Poljske, očajnički pokušavajući da se domognu zemalja EU. Ovi ljudi, zarobljeni između poljskih graničara na jednoj i bjeloruskih na drugoj – po jako niskim temperaturama – vodenim topovima i suzavcima spriječeni su u toj namjeri.
Šefernaker je rekao i da su, nakon ruskog napada na Ukrajinu, poljske vlasti počele postavljati prihvatne tačke za izbjeglice u pokrajinama Lubelskie i Podkarpackie, ali i najavio uspostavljanje telefonske linije za pomoć ukrajinskim izbjeglicama.
,,U prvoj fazi će biti formirano osam prihvatnih tačaka na kojima će izbjeglice biti obezbijeđene hranom, medicinskom pomoći i informacijama. Takođe, poljska kancelarija za strance će uspostaviti telefonsku liniju za pomoć i web stranicu za ukrajinske izbjeglice”, najavio je on.
Takođe, naredne četiri sedmice, građani Ukrajine će moći besplatno koristiti vozove poljskih željeznica dok su poljske vlasti, kao i češke, ukinule do sada neophodne Covid-19 sertifikate za ukrajinske izbjeglice a Poljska je, privremeno, suspendovala i veterinarske propise i ograničenja za ulazak pasa, mačaka i kućnih ljubimaca iz Ukrajine – za one izbjeglice koje nijesu željele da ih ostave.
Mobilni operatori u Poljskoj i Češkoj (koja je, kako su pisali mnogi svjetski mediji, 2016. godine formirala i specijalnu policijsku jedinicu za ,,lov na migrante”), ukinuli su roming za Ukrajinu, a neki omogućili izbjeglicama da, potpuno besplatno, telefoniraju što, svakako, ne bi bilo toliko indikativno, da je sličan tretman omogućen i izbjeglicama sa Bliskog Istoka, čije države su se, u tom trenutku, raspadale.
U slučaju Mađarske, prema zvaničnim policijskim podacima ove države (dostupnim na njihovom sajtu), mađarske vlasti, na južnoj granici sa Srbijom i Rumunijom, sedmično su odbijale oko 2.000 do 5.000 migranata iz zemalja Bliskog Istoka. Osim toga, podsjećamo, Mađarska Vlada je, 2015. Godine, otišla čak i korak dalje, postavivši ogradu uzduž granice sa Srbijom, kako bi, apsolutno, kontrolisala i spriječavala ulazak migranata.
Mađarski premijer, Viktor Orban, osudivši prošlonedjeljni ruski vojni napad na Ukrajinu, kazao je da će Mađarska ostati po strani po ovom pitanju – ,,jer je sigurnost Mađara najvažnija” – ali i istakao da će ova država, članica EU, pružati humanitarnu pomoć Ukrajini, kao i ,,da je spremna primiti sve ljude koji budu bježali iz nje”.
Vezani linkovi:
1) CBS Reporter Calls Ukraine ‘Relatively Civilized’ as Opposed to Iraq and Afghanistan, Outrage Ensues
2) Europe welcomes Ukrainian refugees — others, less so
3) Russia-Ukraine war: Western media criticised for racist ‘blonde hair blue eyes’ coverage of invasion
Milovan Marković, Aleksandar Novović
Comments